Co to jest łokieć tenisisty – opis schorzenia
Łokieć tenisisty (ang. tenis elbow) jest jedną z najczęstszych dolegliwości rozpoznawanych w okolicach stawu łokciowego. To schorzenie dotyczące pacjentów pomiędzy 30 a 65 r. ż., diagnozowane u około 1-3% populacji. W literaturze definiowany jest jako zespół objawów bólowych w okolicy bliższego przyczepu ścięgien mięśni prostowników nadgarstka zlokalizowanych na nadkłykciu bocznym kości ramiennej. Zmiany dotyczące toczącego się procesu chorobowego najczęściej swoją lokalizację mają w okolicy przyczepu początkowego mięśnia prostownika promieniowego krótkiego nadgarstka jednak mogą dotyczyć również innych struktur ścięgnisto – mięśniowych takich jak: mięśnia prostownika promieniowego długiego nadgarstka, prostownika łokciowego nadgarstka oraz mięśnia prostownika wspólnego palców [1, 2, 3, 4].
Przegląd literatury i doniesień naukowych na temat tej jednostki chorobowej pozwala zaobserwować fakt, iż kiedyś proces chorobowy łączony był bezpośrednio ze stanem zapalnym, obecnie patogenezy upatruje się również w procesie zwyrodnieniowym toczącym się w okolicy prostowników, jak wspomniano powyżej głównie mięśnia prostownika promieniowego krótkiego nadgarstka. Wielu autorów w swoich artykułach przytacza postać dr Roberta Nirschla oraz prowadzone przez niego badania histopatologiczne wpływające bezpośrednio na zmianę dotychczasowego nurtu myślowego, w których badacz nie zaobserwował obecności nacieku zapalnego, jednocześnie potwierdzając obecność zmian będących efektem sumujących się mikrourazów zmian degeneracyjnych z nikłym lub całkowitym brakiem znamion procesu zapalnego oraz tkankę ziarninową. Dlatego też łokieć tenisisty powinien być według badaczy i autorów publikacji klasyfikowany jako tendinosis aniżeli tendinitis, porządkując w pewien sposób mnogość synonimicznych nazw, którymi określa się ten zespół chorobowy [3,5].
Diagnostyka oraz objawy łokcia tenisisty
Diagnostyka omawianej jednostki opiera się o badanie podmiotowe, przedmiotowe (m.in. różnicujące testy diagnostyczne, badanie palpacyjne) oraz dodatkowe badania obrazowe, których istotą jest głównie wykluczenie innych towarzyszących jednostek chorobowych niż samo potwierdzenie omawianego procesu chorobowego jakim jest łokieć tenisisty, zwłaszcza wtedy kiedy obraz kliniczny określany jest jako niejasny.
Celem wywiadu jest ustalenie występujących chorób współistniejących oraz wszelkich informacji dotyczących pojawiających się dolegliwości bólowych: czasu ich trwania, momentu występowania, mechanizmu, źródła, charakteru oraz stopnia intensyfikacji. W trakcie wywiadu pacjenci bardzo często komunikują utratę funkcji chorej kończyny górnej, dolegliwości bólowe podczas wykonywanych rutynowych czynności dnia codziennego jak np. trzymanie długopisu, uścisk dłoni podczas powitania czy też rutynowych i powtarzalnych czynności wykonywanych podczas pracy zawodowej, np. cykliczne ruchy prostowania nadgarstka, dźwiganie ciężkich przedmiotów w pozycji wyprostowanego stawu łokciowego lub nadgarstkowego, silne chwytanie i pociąganie przedmiotów, czy też nawracanie/odwracanie ręki i przedramienia zwłaszcza przeciw oporowi. Znacznie rzadziej niż na dolegliwości bólowe pacjenci uskarżają się na parestezje czy uczucie sztywności.
W badaniu fizykalnym obserwuje się:
- tkliwość oraz bolesność zgłaszaną przez pacjenta w okolicy nadkłykcia bocznego kości ramiennej o narastających charakterze podczas palpacji,
- narastające dolegliwości bólowe zgłaszane przez pacjenta podczas ruchu prostowania nadgarstka lub palców wbrew oporowi,
- możliwość wystąpienia zmniejszenia siły ucisku [1,2,3,4,5,6,7,8].
Łokieć tenisisty – leczenie
W leczeniu łokcia tenisisty w pierwszej kolejności postępowanie ukierunkowane jest na zmniejszenie i łagodzenie dolegliwości bólowych, a także zachowanie pełnego zakresu ruchomości w stawie objętym procesem chorobowym. Możliwe jest to dzięki wdrażanej farmakoterapii, zaopatrzeniu ortopedycznemu oraz odpowiednio zaplanowanemu postępowaniu terapeutycznemu. Oczywiście należy nadmienić, że w postępowaniu leczniczym nie ma żadnej stałej ścieżki usprawniania, a wszystko toczy wedle szeroko pojętej zasady indywidualizacji. Dużą rolę początkowo również przypisuje się ograniczeniu czynności ruchowych wywołujących dolegliwości bólowe, a także odpoczynek, który ukierunkowany jest na aktywację procesów regeneracyjnych.
Postępowanie fizjoterapeutyczne, oferujące szerokie spektrum procedur leczniczych, jest jedną z kluczowych metod wdrażanych podczas leczenia pacjentów. Kompleksowa fizjoterapia ukierunkowana jest głównie na działanie przeciwbólowe, stymulację procesu produkcji kolagenu celem poprawy wytrzymałości i jakości struktur ścięgnistych, a także rekonstrukcję i odbudowę właściwego unaczynienia chorobowo zmienionej okolicy.
Warto w tym miejscu również zwrócić uwagę na zadbanie o prawidłową ergonomię i biomechanikę podczas pracy zawodowej pacjentów, która jak w późniejszej części się okaże ma ogromną wartość w aspekcie profilaktyki podczas podejmowanej aktywności zawodowej [3,8,9].
Łokieć tenisisty – kto choruje?
Odpowiadając natomiast na pytanie postawione w tytule artykułu, łokieć tenisisty jest jednostką chorobową diagnozowaną oczywiście nie tylko u sportowców, ale u szerokiej grupy pacjentów wykonujących również inne aktywności zawodowe jak np. pracownicy biurowi, pracownicy fizyczni, krawcowe, malarze, mechanicy, hydraulicy, stomatolodzy itp. Reasumując, podłożem do rozwoju jednostki chorobowej są długofalowo wykonywane powtarzalne ruchy generujące mikrouszkodzenia w strukturach mikroarchitektury ścięgnisto – mięśniowej. Jak już wielokrotnie zostało opisane dolegliwości bólowe takie jak m.in. łokieć tenisisty są jednym z najpowszechniejszych problemów okolicy stawu łokciowego związanych bezpośrednio z podejmowaną pracą zawodową. Udowodniono korelację pomiędzy występowaniem jednostki chorobowej, jaką jest łokieć tenisisty, z rodzajem wykonywanych czynności zawodowych, samych ruchów i czasu ich wykonywania, ale także ustawieniem rąk podczas pracy. Jako jeden z aktywatorów wystąpienia ,,łokcia tenisisty” wskazuje się mechanizm statycznej bądź dynamicznej pracy o małym obciążeniu stanowiący o przeciążeniu mięśni. Jednocześnie ciekawym jest fakt, iż w grupie pacjentów, u których rozpoznana została jednostka chorobowa, tenisiści stanowili zaledwie ok. 10 %, a sama nazwa choroby pochodzi od charakteru wykonywanych ruchów generujących przeciążenia ścięgien, czyli następujące po sobie ruchy prostowania i odwracania nadgarstka synonimiczne, jak te wykonywane podczas gry w tenisa, czyli odbijaniu piłeczki tenisowej rakietą z backhandu podczas zgięcia w stawie łokciowym [2,5,6,7].
Łokieć tenisisty – zaopatrzenie ortopedyczne
Podążając za koncepcją polskiej szkoły rehabilitacji, która opracowała wytyczne dla tzw. modelu rehabilitacji w myśl holistycznego, kompleksowego działania wsparciem dla szeroko pojętej, zindywidualizowanej terapii fizjoterapeutycznej mogą być najnowsze produkty Sigvaris z ortopedycznej linii Mobilis (Mobilis EpiStrap, Mobilis EpiActive), które bez wątpienia będą stanowiły nieodzowne wsparcie w prowadzonym procesie terapeutycznym pacjentów cierpiących na zespół łokcia tenisisty. Wsparcie prowadzonej terapii poprzez wyroby medyczne usprawnia proces rekonwalescencji pacjentów stanowiąc o lepszej efektywności prowadzonych działań terapeutycznych, pamiętając jednak, iż o ordynacji wyrobów ortotycznych każdorazowo decyduje fizjoterapeuta lub lekarz prowadzący.
Mobilis by Sigvaris to wysokiej jakości ortezy które zapewniają naszym pacjentom lepszą jakość życia oraz utrzymanie codziennej aktywności ruchowej. W myśl zasady możliwie jak najwyższego poziomu personalizacji wśród seryjnych wyrobów medycznych każdy produkt został zaprojektowany w taki sposób, aby dopasować się do indywidualnych potrzeb użytkownika, zapewniając tym samym wysoką skuteczność działania.
Naszym zadaniem jest przynieść ulgę w bólu, zachowując jednocześnie jak najwyższy poziom komfortu użytkowania. Dlatego też oferujemy tym samym dwa poniższe wyroby:
- Mobilis EpiActive, który idealnie otacza i podtrzymuje łokieć, stanowiąc wsparcie dla prowadzonego procesu terapeutycznego. Silikonowe peloty umieszone wewnątrz wyrobu mają za zadanie poprawić ukrwienie, stabilizować oraz odciążyć przyczepy ścięgien mięśni poprzez mikromasaż. Natomiast anatomiczny kształt wyrobu oraz kompresyjna dzianina 3D gwarantują idealne dopasowanie oraz działanie przeciwobrzękowe i przeciwbólowe.
- Mobilis EpiStrap to z kolei uniwersalny stabilizator stawu łokciowego zaprojektowany w taki sposób, aby przynosić ulgę w ostrych oraz przewlekłych dolegliwościach bólowych naszych pacjentów. Miękka i anatomiczne wyprofilowana pelota warunkuje efekt mikromasażu, poprawę ukrwienia i zmniejszenie odczuwanych dolegliwości bólowych.
Sigvaris Group jest partnerem któremu można zaufać – naszym głównym celem jest działanie ukierunkowane na powodzenie procesu rekonwalescencji oraz utrzymania jak najwyższego komfortu i jakości życia naszych pacjentów [10].
Literatura:
- Kubot A.; Grzegorzewski A;, Synder M.; Szymczak W.; Kozłowski P. : Zastosowanie radialnej fali uderzeniowej w leczeniu zespołu łokcia tenisisty. Ortopedia Traumatologia i Rehabilitacja 2017; 5(6); Vol. 19, 415-426 DOI: 10.5604/01.3001.0010.5821
- Zaworski K.; Latosiewicz R.; Majcher P.; Derewiecki T.: Terapia manualna w diagnostyce i leczeniu ,,łokcia tenisisty”. Diagnostyka i postępowanie 6/2015 str. 67-71.
- Simińska J.; Pietkun K.; Stocka J. Giermakowska M.; Nowacka K.; Hagner W.: Łokieć tenisisty – przegląd wybranych metod fizykalnych, metod zaopatrzenia ortopedycznego i masażu. Journal of Education, Health and Sport. 2015;5(2):269-
- ISSN 2391-8306. DOI: 10.5281/zenodo.16771.
- Siedlaczek M.; Srokowiski G.; Radzimińska A.; Zukow W.: Łokieć tenisisty – czy jest to tylko problem lokalny? Journal of Education, Health and Sport · December 2015 DOI: 10.5281/zenodo.42267 str. 535-543.
- Kuncewicz E.; Samborski W: Aktualny stan wiedzy na temat patomechanizmu tzw. łokcia tenisisty. Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie str: 48-53
- Krawczyk Szulc P.; Walusiak – Skorupa J.: Przewlekłe zapalenie nadkłykci kości ramiennej wywołane sposobem wykonywania pracy – wytyczne diagnostyczno – orzecznicze Diagnostic Guidlines For Occupational Epicodnylitis. Medycyna Pracy 2015;66(3)443-450.
- Bugajska J.; Żołnierczyk-Zreda D.;Hildt – Ciupińska K.: Profilaktyka dolegliwości mięśniowo – szkieletowych w kontekście psychospołecznych aspektów pracy. Bezpieczeństwo Pracy BP 04/2011 str. 12-15.
- Wójcik G.: Diagnostyka i leczenie zachowawcze łokcia tenisisty. Journal of Education, Health and Sport. 2016;6(11):98-107.eISSN 2391-8306. DOI http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.164191.
- Wytrążek M.; Chochowska M.;Marcinowski J.T.: Masaż tkanek głębokich – konieczne podejście terapeutyczne wobec narastającej epidemii chorób narządu ruchu. Probl Hig Epidemiol 2013,94(3):428-434.
- Strona internetowa: https://www.sklep-sigvaris.com/produkty/wyrobyortopedyczne/mobilis-by-sigvaris/ data wejścia: 14.10.2022.
