W zagadce mamy do czynienia z zerwaniem więzadła krzyżowego przedniego popularnie zwanego ACL. Porównania zdjęć zdrowego i uszkodzonego więzadła wygląda tak:
Więzadło krzyżowe przednie, znajdujące się w stawie kolanowym, stabilizuje pozycję kości piszczelowej względem kości udowej oraz uniemożliwia nadmierną ruchomość kolana w osi przednio-tylnej. Jest głównym stabilizatorem stawu i najważniejszym elementem zabezpieczającym go.
Najważniejszym czynnikiem uszkadzającym więzadło jest jego nadmierne naprężenie. Na zamieszczonym filmie widać wyraźnie rotację kolana do wewnątrz połączoną ze zgięciem stawu (pozdrowienia dla fanów NBA :D). W takiej pozycji więzadło jest maksymalnie napięte i nagromadzenie wcześniejszych mikrourazów, jak również niedostateczna wytrzymałość tkanki powodują jej zerwanie. Podobnie w sytuacji nagłego wyhamowywania szybkiego biegu lub zderzeń z innymi osobami. Uraz ten szczególnie często jest nabywany w okresie zimowym (wyjazdy na narty ludzi nieaktywnych przez większą część roku), jak również w niewielkim stopniu u sportowców często zmieniających kierunki np. właśnie koszykarzy, lub piłkarzy.
Możemy podejrzewać zerwanie ACL, gdy w momencie zgięcia pacjent usłyszy trzask lub kliki w kolanie, będzie ono „uciekało”, utraci on zdolność do pełnych ruchu stawu, a w czasie chodzenia będzie odczuwał dyskomfort.
Wykrycie tej kontuzji jest banalnie proste i, co najważniejsze, nieinwazyjne. Wykonuje się tzw. test Lachmana. Sprawdza on ruchomość kolana w osi tył-przód pozwalając na postawienie trafnej diagnozy. Kolano zginamy do około 20-30 stopni, jedna ręka stabilizuje udo pacjenta, a druga znajduje się za jego podudziem (jej kciuk musi być ułożony na guzowatości kości piszczelowej). Wykonujemy ruchy w przód i w tył uważając, aby nie kręcić podudziem. Nieuszkodzone więzadło powinno uniemożliwiać nadmierne wysuwanie podudzia względem uda. Możemy porównać wynik badania z drugim kolanem, lecz docelowo test musi zostać potwierdzony badaniem obrazowym.
Po operacji niezbędna jest długotrwała rehabilitacja. Pierwszym etapem powrotu do zdrowia jest przywrócenie ruchomości stawu, po którym powinno się skupić uwagę na odbudowie siły mięśniowej. U zawodowych sportowców nadzór nad przebieg rekonwalescencji pełni specjalista sportowy, przygotowując pacjenta do powrotu do wyczynowego uprawiania sportu. Pełne wzmocnienie więzadła następuje po 8-10 miesiącach, lecz chodzić można znacznie wcześniej, choć w przypadku większego wysiłku należy używać stabilizatora (tak jak i w pierwszych 3 miesiącach).
Podsumowując:
- Więzadło krzyżowe przednie jest najważniejszym stabilizatorem stawu kolanowego, głównie w osi przednio-tylnej
- Najczęściej występuje u narciarzy, piłkarzy lub koszykarzy wskutek nadmiernego naprężenia więzadła (zatrzymanie w pełnym biegu, nadmierna rotacja do wewnątrz). Połowa urazów następuje wraz z uszkodzeniami innych struktur.
- W celach diagnostycznych sprawdzamy zakres ruchomości kolana wykonując test Lachmana.
- Rehabilitacja powinna umożliwić powrót do zakresu ruchomości i siły prezentowanych przed kontuzją. Jest to proces długi i powolny u zawodowych sportowców zajmujący około rok czasu.
www.wikipedia.org
www.sport-med.pl
www.poradnikzdrowie.pl
