Problemy krążka międzykręgowego tak naprawdę ma każdy z nas. Powszechnie przyjęło się że głównym generatorem bólu w kręgosłupie jest tzw. „dysk”. Ale czy naprawdę tak jest? W tym artykule dowiesz się czym jest krążek? Z jakich struktur się składa i dlaczego się „psuje”? Zacznijmy zatem od początku.
Krążki międzykręgowe znajdują się pomiędzy sąsiadującymi trzonami kręgów, pierwszy pomiędzy C2-C3 a ostatni pomiędzy L5-S1. Sumarycznie mamy 23 krążki co stanowi 25% długości kręgosłupa. Istotna jest również wysokość krążka gdzie w odc. lędźwiowym sięga 12mm, a w odc. szyjnym 4mm.
BUDOWA ANATOMICZNA KRĄŻKA
Krążek międzykręgowy zbudowany jest z pierścienia włóknistego, jądra miażdżystego oraz z płytki chrzęstnej, inaczej blaszki granicznej zlokalizowanej na powierzchni trzonów kręgów. Ten pierwszy w 15-25% składa się z mocnej tkanki utworzonej przez włókna kolagenowe głównie typu I mających przebieg skośny. Resztę budowy stanowi woda. Taki skład zapewnia reaguje na odkształcenia tym samym zapewnia dużą wytrzymałość i amortyzacje. W centrum krążka mamy galaretowatej struktury jądro miażdżyste. Mamy tutaj dużo proteoglikanów, które maja niebywałą zdolność wiązania wody, co wyjaśnia fakt ze struktura ta zbudowana jest głównie z wody.
Z badań Puschela wiemy że przy urodzeniu jądro miażdżyste zawiera 88% wody, w wieku 18 lat – 80%, a w wieku 77 lat – 69%. Pierścień włóknisty zawiera z kolei 78% wody pod koniec 30 r. ż – 70% i pozostaje na tym samym poziomie do końca życia. Wniosek z tego taki, że w miarę upływu lat różnice w uwodnieniu jądra i pierścienia ulegają stopniowemu wyrównaniu. Wydawało by się ze gubienie wody wraz z wiekiem jest głównym problemem. Jednak nie do końca. Ostatnią strukturą o której wspomniałam w opisywaniu budowy krążka jest blaszka graniczna, gdzie znajduje się naczynia krwionośne, które w dużym stopniu odpowiadają za metabolizm krążka.
Metabolizm krążka – główny intruz problemów bólowych?
Metabolizm w krążkach jest całkowicie beztlenowy, co znaczy ze krążek otrzymuje O2, glukozę i aminokwasy oraz usuwa kwas mlekowy na zasadzie biernej dyfuzji. Jeżeli mamy prawidłowa podaż ruchu w ciągu dnia to proces dyfuzji przebiega bez zakłóceń. Kręgosłup poddawany jest działaniu naprzemiennych sił kompresyjnych i dekompresyjnych, co istotnie wpływa na metabolizm i odbudowę krążka.
Sprawa wygląda nieco inaczej gdy jesteśmy narażeni na brak ruchu, konieczność przebywania w wymuszonych pozycjach np. długie siedzenie w biurze. W takich warunkach krążek pod wpływem działania tzw. ”stresu mechanicznego” ulega degeneracji. Dochodzi do odwodnienia i zapadnięcia krążka na skutek zaburzonego odżywiania i zakwaszenia środowiska wewnętrznego. Dalsza kaskada procesów biochemicznych związana jest z ubytkiem prosteoglikanów i zmniejszeniem odporność krążka na siły ściskające. Zmiany te rzutują na biomechanikę krążka ale o tym w kolejnym artykule 😉
Tym krótkim wpisem pragnę zachęcić do śledzenia cyklu wpisów na temat dolegliwości bólowych kręgosłupa popartych doniesieniami naukowymi oraz praktyką własną.
