Niezwykle ciekawe informacje na temat funkcjonalności przepony nadeszły niedawno od badaczy z Katedry i Kliniki Chirurgii Klatki Piersiowej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego (ŚUM) w Katowicach oraz Politechniki Śląskiej. Według naukowców narząd może być odpowiedzialny za utrzymywanie równowagi ciała. Czynnikiem, który ma bezpośrednio wpływać na ludzką pozycję, ma być nie tyle sama przepona, co jej grubość i ruchomość podczas oddechu.
Według dotychczasowej wiedzy na zdolność utrzymywania równowagi wpływają trzy elementy: wzrok, układ przedsionkowy (fragment narządu słuchu z błędnikiem) oraz układ somatosensoryczny (specjalne receptory w ciele) z mięśniami antygrawitacyjnymi. Teraz do tego pakietu dołącza przepona.
Funkcje przepony
Przeponę kojarzymy przede wszystkim z układem oddechowym, którego jest głównym mięśniem, ale wspomaga ona również układ sercowo-naczyniowy oraz limfatyczny, wpływ na stabilność odcinka lędźwiowego kręgosłupa, a także bierze udział w procesach metabolicznych. To jednocześnie jeden z największych mięśni w ludzkim organizmie i przegroda rozdzielająca jamę brzuszną i klatkę piersiową. Jej praca jest niezależna od naszej woli, ale możemy na nią wpływać poprzez aktywizację okolicznych mięśni.
Badania śląskich naukowców zostały zainspirowane rozlicznymi obserwacjami pacjentów po operacjach klatki piersiowej. Wielu z nich zmagało się z zaburzeniami równowagi, której konkretnych przyczyn dotąd nie potwierdzono. Ponieważ przepona wspiera odcinek lędźwiowy kręgosłupa (umowny środek ciężkości ciała), naukowcy doszli do wniosku, że może mieć ze sprawą coś wspólnego. Ważną informacją był również fakt, że w czasie operacji przeprowadzanych na klatce piersiowej dochodzi do zmiany ciśnienia między nią a jamą brzuszną, co wpływa negatywnie na czynność przepony.
Grupą badanych pacjentów były osoby zmagające się z chorobami rakowymi. Sprawdzano ich parametry przed i po operacji usunięcia części płuca. Jednocześnie porównywano grupy chorych, u których zabieg wykonano tradycyjną metodą oraz takich, u których zastosowano wideotorakoskopię – mniej inwazyjną metodę operacyjną, która w mniejszym stopniu przyczynia się do zaburzania pracy przepony. Przypuszczenia naukowców zostały potwierdzone – problemy z równowagą występowały częściej i z większym nasileniem w grupie pacjentów poddanych klasycznie pojmowanej operacji, a więc w tej, w której wyraźniej wpłynięto na funkcjonalność przepony. Do badania równowagi wykorzystano platformę stabilograficzną, z której wyniki porównano z kontrolną grupą 100 osób.
Problemy z oddychaniem
Co ciekawe, statystyki pokazują, że aż 80% ludzi może mieć problem z prawidłowym oddychaniem. Często zamiast przeponą oddychamy torem górnożebrowym. Źle stosowany narząd mniej się rusza, a co za tym idzie – negatywnie wpływa na zachowanie równowagi ciała. Im grubsza przepona w momencie wdychania powietrza, tym teoretycznie lepiej dla naszej równowagi.
Nie wiadomo jeszcze, która dokładnie część przepony ma na nas największy wpływ, ale naukowcy są na dobrej drodze do ustalenia tej informacji. Po podobnych wynikach badań naturalnym krokiem wydaje się poszerzenie obserwacji o ewentualne możliwości wpływania na polepszenie równowagi. Śląscy naukowcy planują sprawdzić, które (i czy jakieś w ogóle) ćwiczenia oddechowe są w stanie wzmocnić przeponę, a co za tym idzie – zdolność pionowania ciała. Gdyby im się udało, byłaby to wyjątkowo ważna informacja dla osób po 65 roku życia, u których statystycznie takie zaburzenia występują najczęściej.