Prawie każdy z nas ma w rodzinie kogoś kto uległ uszkodzeniu ośrodkowego układu nerwowego (uraz czaszkowo-mózgowy, udar mózgu, itp). Każdy chce pomóc, jednak niektóre porady mogą przynieść skutek odwrotny od zamierzonego. Oto 9 rzeczy, których nie powinno się mówić osobie po uszkodzeniu mózgu:
1. Wydaje mi się, że wszystko jest OK!
Niewidoczne objawy uszkodzenia mózgu, takie jak problemy z pamięcią i koncentracją, zmęczenie, ból, bezsenność, depresja, lęk są często bardziej uciążliwe dla pacjenta niż deficyty ruchowe (spastyczność, przykurcze, itd).
2. Może nie starasz się wystarczająco mocno?! Jesteś leniwy!
Lenistwo to nie to samo co apatia (brak zainteresowania, motywacji, itd). Apatia to jedna z konsekwencji uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego (o.u.n.). Bardzo istotne jest, aby ją rozpoznać i leczyć. Wykazano, że niektóre leki na receptę zmniejszają apatię. Pomocne jest również ustalenie konkretnych celów.
3. Jesteś okropnym zrzędą!
Drażliwość może wynikać bezpośrednio z uszkodzenia mózgu, lub być konsekwencją depresji, lęku, bólu, bezsenności, itd. W tym przypadku nie wystarczy zaczerpnąć świeżego powietrza! Zły nastrój może przyjść i odejść bez powodu!
4. Ile razy mam Ci powtarzać?!
To frustrujące w kółko przypominać ukochanej osobie o ważnych sprawach, ale prawie każdy pacjent po uszkodzeniu o.u.n. ma problemy z pamięcią. Zamiast wypominać, spróbujcie wspólnie znaleźć rozwiązanie! Pomocne mogą się okazać karteczki przypinane do lodówki lub ustawienie przypomnienia w telefonie.
5. Czy zdajesz sobie sprawę jak ja się dla Ciebie poświęcam?!
Twój ukochany zapewne wie ile dla niego robisz i czuje się z tego powodu winny! Możliwe jest również, że w wyniku problemów z pamięcią i apatią nigdy nie zrozumie jak bardzo się poświęcasz.
6. Problemem jest ilość leków jakie zażywasz!
Leki na receptę mogą spowodować wiele skutków ubocznych, takich jak ospałość, problemy z pamięcią, zaburzenia seksualne, przyrost masy ciała, itp. Osoba z uszkodzeniem o.u.n. jest szczególnie wrażliwa na te negatywne efekty. Z niektórych leków jednak nie można zrezygnować. Warto być w stałym kontakcie z lekarzem i prosić o alternatywne rozwiązania, które mogą zmniejszyć skutki uboczne.
7. Pozwól, że zrobię to za Ciebie!
Niezależność to podstawowa rzecz jaką traci osoba po uszkodzeniu o.u.n. Nierzadko dużo szybciej i łatwiej jest wyręczyć pacjenta w wykonywaniu czynności dnia codziennego. Jednak zachęcanie osoby po uszkodzeniu o.u.n. do samodzielności wpływa pozytywnie na jego samoocenę oraz przyspiesza regenerację uszkodzonego mózgu.
8. Staraj się myśleć pozytywnie!
Dużo łatwiej jest to powiedzieć niż samemu to zrealizować, nawet jeżeli jest się zdrowym. Rozmyślanie o negatywnych skutkach uszkodzenia mózgu jest związane z depresją i lękiem, a więc leczenie tych problemów może pomóc w przerwaniu zamkniętego koła niekorzystnych myśli.
Poza tym ciągłe wypominanie negatywnych myśli sprawia, że stają się one ważne i przesuwają się do przodu w hierarchii ważności (dokładniej do kory przedczołowej). Dlatego istotne jest, aby odwrócić uwagę od negatywnych myśli, co uwolni w mózgu substancje chemiczne odpowiedzialne za dobry nastrój!
9. Masz szczęście, że żyjesz!!
Osoby z uszkodzeniem mózgu mają sześć razy częściej myśli samobójcze niż zdrowa osoba! Niektórzy mogą nie czuć się szczęśliwi, że żyją z tak dużą liczbą dysfunkcji poznawczych i ruchowych. Zamiast mówić o “szczęściu” lepiej wyrazić podziw dla siły i wytrwałości bliskiej Wam osoby. Powiedz, że jest NIESAMOWITY/NIESAMOWITA!
Dziękuję za ten wpis, sama jestem po udarze i wiem jakie zmiany zaszły w mojej osobowości często słyszę takie słowa i wkurzają i deprymują a nie pomagają. My chcielibyśmy też jak po grypie wstać z łóżka i być tacy sami jak przed udarem ale…… pozdrawiam